İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ: İlk Türk Devletleri (İskitler,Asya Hun,Kavimler Göçü,Avrupa Hun)

İSKİTLER (SAKALAR)

•     Tarihte bilinen ilk Türk topluluğudur.
•     At'ı evcilleştirmişlerdir.
•     Balbal'ın (aynı zamanda hayvan üslubunun) ilk örneklerini vermişlerdir.
•     Bozkır medeniyetinin kurucularıdır ve Bozkırın Kuyumcuları olarak bilinirler.
•     Bir dönem, Tomris adında kadın bir hükümdar tarafından yönetilmişlerdir.
•     Günümüzde Yakutlar olarak yaşamlarını devam ettirirler.
•     Şu ve Alp-er Tunga destanları vardır.

NOT: Şu Destanı: Şu, bir Türk hükümdarıdır. Destan'da, Büyük İskender'in Türk yurdunu işgal etmesi geniş yer tutar. 11.yüzyılda Kaşgarlı Mahmut tarafından yazıya aktarılmıştır.
Alp Er Tunga Destanı: Alp Er Tunga'nın İranlılarla yaptığı savaş anlatılır. 
(Şu Destanı detaylı bilgi - Alp Er Tunga Destanı detaylı bilgi)  

ASYA (BÜYÜK) HUN DEVLETİ

•  "Kutlu Vatan" Ötüken'de kurulmuştur. Teşkilatlı ilk Türk devletidir.
•  İlk hükümdarı : Teoman'dır.
•  Çinliler, Asya Hunları döneminde Çin Seddi'ni inşa etmişlerdir.
•  Oğuz Kağan Destanı vardır.

Mete Han Dönemi:

•  Asya Hun Devleti en parlak dönemini yaşamıştır. Orta Asya'da ilk kez Türk siyasi birliği sağlanmıştır.
•  Kurultay (toy) oluşturulmuştur.
•  Türk tarihinin ilk düzenli ordusu kurulmuş ve onluk sistemi oluşturulmuştur.
•  Çin, hakimiyet altına alındı ancak Çin'e yerleşilmedi (Çin vergiye bağlandı).
•  Çin ile ticaret antlaşmaları imzalandı.
•  Vatan sevgisinden ilk kez Mete Han bahsetmiştir.

NOT: Hun kelimesinin anlamı: kavim, halk, topluluk.

NOT: Asya Hunları tarafından inşa edilmiş, Göktürkler tarafından kullanılmış ve günümüzde hala kullanılan sulama kanalı: Tötü Kanalı'dır.

NOT: Oğuz destanında Oğuz Han ile özdeşleşen Hun hükümdarı: Mete Han'dır.

NOT: "İstiklali feda etmeyi gülünç ve utanç verici" bulan kişi: Batı Hun hükümdarı Çi-çi'dir.

KAVİMLER GÖÇÜ(375)

Asya Hun Devletinin parçalanmasından sonra Balamir önderliğinde Hunların bir bölümünün batı yönünde ilerlemeleri ve önlerine çıkan kavimleri Avrupa'nın içlerine doğru göçe zorlamasıdır.

Kavimler Göçü sonucunda: 

•  Avrupanın etnik yapısı değişti ve günümüz Avrupa devletlerinin temeli atıldı.
• İlk çağ kapandı, Orta Çağ başladı.
• Roma İmparatorluğu 395'te ikiye ayrıldı.
• Feodalite (derebeylik) güç kazandı.
• Skolastik düşünce önem kazandı. Dolayısıyla kilise güçlendi.
• Hristiyanlık yayıldı.
• Balamir tarafından Avrupa Hun Devleti kuruldu.

AVRUPA HUN DEVLETİ  

• Kurucusu Balamir. Balamir'den sonra Uldız Han devletin başına geçti ve Uldız Han döneminde Anadolu'ya ilk akınlar yapıldı. 

Attila Dönemi:

• Bizans ile Margos ve Anatolios antlaşmaları yapılarak Bizans vergiye bağlandı.
• Attila İtalya'ya girmiştir ancak Roma'yı işgal etmemiştir. Bunun nedenleri:

                        - Papa I.Leon'un ricası.
                        - Roma'nın kutsal bir merkez olması.
                        - Attila'nın, Batı Roma'nın gücünü kırdığına inanması.
                        - Doğudaki tehlike, Sasani Devleti üzerine sefere çıkmak istemesi.

NOT: Attila'nın lakapları: "Tanrının Kırbacı", "Cesur Kavimlerin Efendisi". Nibelungen Destanında ismi "Etzel" olarak geçer. Ayrıca Macarlar, Attila'yı ataları olarak kabul ederler.